Điểm tựa cho người lao động trong tình huống rủi ro
Vào
một đêm tháng 12/2021, chị Nguyễn Thị Tin, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội,
công nhân Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội, không may bị tai
nạn giao thông nghiêm trọng khi đang đẩy xe gom rác. Vụ tai nạn khiến
chị bị chấn thương sọ não, phải nghỉ việc do sức khỏe suy giảm. Với tỷ
lệ thương tật 31%, chị Tin được hưởng trợ cấp hằng tháng từ Quỹ bảo hiểm
TNLĐ-BNN với mức 30% lương cơ sở, tương ứng 447.000 đồng/tháng vào năm
2021 và tăng lên 540.000 đồng/tháng từ tháng 7/2023.
“Số
tiền không lớn, nhưng đều đặn, giúp tôi yên tâm điều trị và phục hồi,
từ đó từng bước quay trở lại với cuộc sống lao động bình thường” - chị
Tin chia sẻ.
Còn với anh Nguyễn Văn Thủy, huyện Sóc
Sơn, Hà Nội - Công nhân nhà máy sản xuất gạch men, tai nạn lao động
khiến anh bị thương tật ở ngón tay với tỷ lệ 6%. Nhờ tham gia BHXH
đầy đủ, với tỷ lệ tổn thương dưới 31%, anh Thủy được quỹ Bảo hiểm
TNLĐ-BNN chi trả chế độ một lần với số tiền 44 triệu đồng – tương đương
4-5 tháng lương. Khoản hỗ trợ này giúp anh và gia đình trang trải chi
phí sinh hoạt và điều trị trong thời gian nghỉ việc.
Đó
chỉ là hai trong số hàng nghìn trường hợp NLĐ không may bị tai nạn lao
động và đã nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ Quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN. Tai
nạn lao động là điều không ai mong muốn, nhưng rủi ro trong quá trình
làm việc là điều khó tránh khỏi. Những sự cố này có thể ảnh hưởng nghiêm
trọng đến sức khỏe, thu nhập, thậm chí là tính mạng của NLĐ – những trụ
cột chính trong gia đình. Khi gặp rủi ro, nhiều người mất khả năng lao
động, không thể tiếp tục công việc để nuôi sống bản thân và người thân.
Trong hoàn cảnh đó, chế độ bảo hiểm TNLĐ-BNN trở thành điểm tựa thiết
thực, giúp người lao động có khoản trợ cấp ổn định, từng bước vượt qua
khó khăn, ổn định cuộc sống.
Đảm bảo tốt quyền lợi cho người lao động khi chăng may gặp rủi ro
Theo
số liệu của BHXH Việt Nam, trong năm 2024, có hơn 7.600 NLĐ đã giải
quyết hưởng mới trợ cấp TNLĐ-BNN hằng tháng và một lần. Riêng trong bốn
tháng đầu năm 2025 con số này là 2.600 NLĐ... Bên cạnh việc chi trả trợ
cấp cho NLĐ bị TNLĐ-BNN, Quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN còn dành kinh phí với số
hàng tỉ đồng hỗ trợ các hoạt động phòng ngừa rủi ro, chuyển đổi nghề
nghiệp và phục hồi chức năng lao động. Chính sách này được thực hiện kịp
thời, đúng quy định, góp phần bảo đảm quyền lợi chính đáng của người
lao động khi không may gặp tai nạn trong quá trình làm việc.
Chế
độ bảo hiểm TNLĐ-BNN được quy định cụ thể ở điều 41, điều 42 và điều 44
của Luật ATVSLĐ năm 2015. Theo đó, quỹ TNLĐ-BNN là một quỹ thành phần
thuộc Quỹ BHXH dùng để chi trả, hỗ trợ cho người lao động khi không may
bị TNLĐ-BNN. Chế độ TNLĐ-BNN nhằm chia sẻ gánh nặng, bù đắp một phần
hoặc thay thế thu nhập của NLĐ khi không may bị TNLĐ-BNN. Với ý nghĩa
thiết thực đó, chính sách này đã tạo điểm tựa vững chắc, góp phần giúp
rất nhiều NLĐ vượt qua lúc gặp rủi ro, khó khăn khi bị bệnh nghề nghiệp
hay tai nạn.
Cụ thể, NLĐ được hưởng chế độ tai nạn
lao động khi có đủ các điều kiện theo quy định và mất ít nhất 5% khả
năng lao động do bị tai nạn lúc đang làm việc thì được hưởng trợ cấp tai
nạn lao động. Đối với trường hợp bị suy giảm khả năng lao động từ 5-30%
thì được hưởng trợ cấp một lần và trường hợp bị suy giảm khả năng lao
động từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hằng tháng.
Trợ
cấp phục vụ đối với NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên mà
bị liệt cột sống hoặc mù hai mắt hoặc cụt, liệt hai chi hoặc bị bệnh
tâm thần thì ngoài mức hưởng quy định, hằng tháng còn được hưởng trợ cấp
phục vụ bằng mức lương cơ sở. NLĐ cũng được hưởng BHYT khi nghỉ việc
hưởng trợ cấp TNLĐ-BNN hằng tháng.
Bên cạnh đó, tại
Luật ATVSLĐ cũng quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với
NLĐ bị TNLĐ-BNN. Đơn cử như kịp thời sơ cứu, cấp cứu cho NLĐ bị tai nạn
lao động và phải tạm ứng chi phí sơ cứu, cấp cứu và điều trị cho NLĐ.
Người
sử dụng lao động cũng phải thanh toán chi phí y tế từ khi sơ cứu, cấp
cứu đến khi điều trị ổn định cho người bị tai nạn lao động, hoặc bệnh
nghề nghiệp: Thanh toán phần chi phí đồng chi trả và những chi phí không
nằm trong danh mục do BHYT chi trả đối với NLĐ tham gia BHYT. Thanh
toán toàn bộ chi phí y tế đối với người lao động không tham gia BHYT;
trả đủ tiền lương cho người lao động phải nghỉ việc trong thời gian điều
trị, phục hồi chức năng lao động.
Bên cạnh đó, phải
bồi thường cho NLĐ bị tai nạn lao động mà không hoàn toàn do lỗi của
chính người này gây ra và cho người bị bệnh nghề nghiệp với mức: Ít nhất
bằng 1,5 tháng tiền lương nếu bị suy giảm từ 5% đến 10% khả năng lao
động; sau đó cứ tăng 1% được cộng thêm 0,4 tháng tiền lương nếu bị suy
giảm khả năng lao động từ 11% đến 80%; Ít nhất 30 tháng tiền lương cho
NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, hoặc cho thân nhân NLĐ
bị chết do TNLĐ-BNN.
Ngoài ra, người lao động khi bị
TNLĐ-BNN sẽ được hỗ trợ khám bệnh nhằm phát hiện và giám định mức suy
giảm khả năng lao động do mắc bệnh nghề nghiệp, kể cả khi đã nghỉ hưu.
Vì vậy, trong khoảng thời gian kể từ ngày nghỉ hưu, chuyển việc khác
hoặc thôi việc, người bị bệnh nghề nghiệp sẽ vẫn được hưởng các khoản hỗ
trợ theo quy định…
Với những quy định trên, quỹ bảo
hiểm TNLĐ-BNN thực sự là “cứu cánh” cho những NLĐ trước những rủi ro
không lường trước được trong quá trình lao động.
Có
thể khẳng định, khi tham gia BHXH bắt buộc, NLĐ không chỉ được bảo vệ
khi về già, ốm đau, thai sản mà còn là “chỗ dựa an toàn” khi chẳng may
bị TNLĐ-BNN. Đây là chính sách nhân văn, giàu tính chia sẻ, không chỉ
bảo vệ NLĐ mà còn góp phần ổn định xã hội và phát triển kinh tế bền
vững.
Thực tế cho thấy, không ai mong muốn phải nhận
trợ cấp từ các chế độ BHXH, đặc biệt là do tai nạn lao động hay bệnh
nghề nghiệp, bởi sức khỏe vẫn luôn là điều quý giá nhất đối với mỗi
người. Tuy nhiên, trong bối cảnh lao động ngày càng đa dạng và tiềm ẩn
nhiều nguy cơ, khi rủi ro không may xảy ra, chính sách nhân văn của Đảng
và Nhà nước thông qua chế độ bảo hiểm TNLĐ-BNN đã trở thành chỗ dựa
vững chắc, giúp người lao động vượt qua khó khăn, từng bước ổn định cuộc
sống./.
(V) https://baohiemxahoi.gov.vn