“Uống nước nhớ nguồn” là truyền thống đạo lý nhân ái có từ ngàn đời của dân tộc Việt Nam. Truyền thống tốt đẹp này đã và đang được nhân dân ta phát huy từ thế hệ này sang thế hệ khác. Và Bác Hồ là tấm gương tiêu biểu nhất.
Sinh thời là Chủ tịch Nước, mặc dù bận rất nhiều công việc, nhưng hàng năm, cứ đến Ngày thương binh, liệt sĩ 27 tháng 7, Bác đều gửi thư cho các cô chú thương binh và gia đình liệt sĩ. Những bức thư của Bác giản dị, chân thành. Đó là những lời động viên, an ủi rất mộc mạc nhưng cụ thể và thiết thực. Đọc những bức thư đó, ai cũng cảm nhận được tình cảm của Bác bao la biết bao.

Năm 1947, trong thư gửi Ban tổ chức Ngày Thương binh toàn quốc, Bác nói về ý nghĩa cao cả của ngày 27 tháng 7. Đó là “một dịp cho đồng bào ta tỏ lòng hiếu nghĩa bác ái, tỏ ý yêu mến thương binh”. Bác đề xuất phong trào Đón thương binh về làng với những việc làm rất cụ thể. Bác khuyên các cháu thiếu nhi lập phong trào Trần Quốc Toản để giúp đỡ gia đình bộ đội và thương binh... 

Bác kêu gọi đồng bào cả nước hãy thể hiện tình cảm thương yêu, trách nhiệm và bổn phận của mình bằng những việc làm thiết thực nhất: “Trong lúc chống nạn đói kém, đồng bào ta đã từng mỗi tuần nhịn ăn một bữa để giúp các đồng bào bị đói. Bây giờ chống nạn ngoại xâm, tôi chắc đồng bào ta sẽ vui lòng vài ba tháng nhịn ăn một bữa để giúp đỡ chiến sĩ bị thương”. 

Đặc biệt, nhân ngày 27 tháng 7 hàng năm, Bác trích một tháng lương Chủ tịch Nước của mình tặng các cô chú thương binh. Những tặng phẩm của đồng bào trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài kính tặng Bác, Bác cũng tặng lại các cô chú ấy.

Tháng 9 năm 1951, Bác gửi thư cho thương binh Trại dệt chiếu Tuyên Quang. Ân cần, tỉ mỉ, Bác hỏi: “Học dệt chiếu cần bao nhiêu ngày, tháng? Trung bình dệt một chiếu thường cần mấy giờ và bao nhiêu vốn? Bán một chiếu được bao nhiêu lời? Với nghề dệt chiếu, có thể đủ ăn, đủ mặc không?”.

Bác đã viết: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sĩ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong…), Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”.

Đối với các liệt sĩ, mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta.

Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.